Vrijdag 11 november 2022 Telegraaf.
Zorgen om leengeld in pensioen
 
(reactie Wilma Berkhout)
Minister Carola Schouten (Pensioenen) blijft, in de rug gesteund door werkgevers en vakbonden, pal achter de nieuwe pensioenwet staan. Forse kritiek van oppositie en actuarissen, die vrezen voor risico’s door beleggen met geleend geld, brengt haar niet van haar koers.
Het dossier van de nieuwe pensioenwet is inmiddels vuistdik.
De Tweede Kamer debatteerde donderdag verder over de nieuwe pensioenwet, waarin het dit keer de beurt was aan minister Schouten om op de kritiek uit de Kamer te reageren. Een nieuwe steen des aanstoots van de oppositie is informatie over beleggen met geleend geld.
In antwoord op vragen van Kamerlid Pieter Omtzigt geeft Schouten aan dat toezichthouder De Nederlandsche Bank in sommige doorrekeningen van het pensioenstelsel ervan uit is gegaan dat fondsen forse risico’s nemen voor jongeren: er zou voor 25-jarigen belegd worden met 16 keer hun inleg, door geleend geld.
Bizar
’Echt bizar’ en een toezichthouder onwaardig, vindt Omtzigt. „Zijn de aannames waarmee de berekeningen zijn gedaan wel realistisch?”, vraagt hij zich af over het rekenen met zulke risico’s. Die zijn zo hoog, dat het volgens hem niet eens mag. „Het is zoiets als de Elfstedentocht doorrekenen met 20 graden. Dat is totale onzin want iedereen weet dat het moet vriezen.”
Beleggen met zoveel geleend geld wordt in het nieuwe pensioenstelsel mogelijk omdat de zogenoemde leenrestrictie wordt afgeschaft. „In de nieuwe wet worden leeftijdsafhankelijk pensioenen belegd en rendementen toebedeeld. Jongeren krijgen meer rendement en ook meer risico dan de ouderen”, legt actuaris Henk Bets van Confident uit. Maar daar vloeit volgens hem uit voort dat voor jongeren meer in aandelen moet worden belegd dan zij hebben ingelegd. „Dat kan alleen als er voor deze persoon belegd wordt met geleend geld. Het idee achter deze methode is dat dit extra rendement en dus welvaartswinst oplevert.”
Actuaris Agnes Joseph maakt zich net als Omtzigt zorgen over de risico’s die deelnemers kunnen lopen, zeker ook omdat ze vindt dat het te complex is geworden en er te veel geleund wordt op ingewikkelde economische modellen. „Het kapitaal dat ze voor jongeren gebruiken in de berekeningen van hun pensioen, halen ze impliciet bij de deelnemers die ouder zijn en dus meer geld hebben staan.”
Feitelijk, zegt ze, beleg je dan als jongere met geleend geld van ouderen. „En zonder dat je daar als deelnemer zeggenschap over hebt. Dat lijkt me niet verstandig.”
’Niet doen dus’
Ook actuaris Bets is er faliekant op tegen om de leenrestrictie op te heffen. „Het opheffen klinkt positief, maar is het dat ook als het om pensioenen gaat? Is het opheffen van de leenrestrictie niet hetzelfde als het beleggen met geleend geld?” Uit zijn onderzoek blijkt dat het opheffen van de leenrestrictie niet eens nodig is om het gewenste resultaat te behalen, terwijl het wél grote ongewenste risico’s met zich mee brengt. „Conclusie: Niet doen dus.”
Schouten snapt de kritiek, ze is bereid het beleggen met geleend te maximeren op anderhalf keer de inleg. Volgens haar is het wel zo dat er in het huidige stelsel ook wordt belegd met geleend geld, maar ’zit daar nu een sluier voor omdat het niet transparant is’. Intussen loopt het debat in de Tweede Kamer nog altijd door. Schouten en de coalitiepartijen (VVD, D66, CDA en CU) blijven achter het nieuwe stelsel staan. En ook de werkgevers, vakbonden en pensioenfondsen houden het front gesloten.
De blik blijft gericht op PvdA en GL die sinds het tekenen in 2019 met concessies aan boord gehouden moesten worden. Deze partijen willen meer tijd voor de behandeling van de wet, totdat een speciale commissie met nieuwe economische scenario’s komt om effecten van het nieuwe pensioen door te rekenen. Volgens Schouten zijn pensioenfondsen terughoudend met indexeren door de dreigende vertraging.
Een recessie staat voor de deur, de inflatie is hoog en de rente stijgt: is dit wel het goede moment om een nieuw pensioenstelsel in te voeren? Dat bespreekt Martin Visser in de podcast Kwestie van Centen: