Pensioenfondsen

Nederland kent drie pijlers voor het inkomen na pensionering:

De AOW (die iedere Nederlander ontvangt van de staat. De hoogte is afhankelijk van het aantal jaren dat men in Nederland woonachtig was. De AOW wordt betaald via een omslagstelsel uit betaalde premie en algemene middelen);
Het aanvullend pensioen (als de werkgever, waar men heeft gewerkt, deelnam aan een pensioenregeling)
Een individuele pensioenregeling (bij een verzekeraar bijvoorbeeld)

Het aanvullend pensioen is een arbeidsvoorwaarde, een sociale voorziening. Het is een zaak van werkgevers en werknemers die samen een pensioenregeling overeen zijn gekomen. Die is erop gericht om tijdens het werkzaam leven een deel van het loon te sparen om later, bij pensionering, uitgekeerd te worden. Het is dus feitelijk ‘uitgesteld loon’!
In het algemeen wordt deze pensioenregeling uitgevoerd door pensioenfondsen

Een pensioenfonds is een stichting die moet voldoen aan de Pensioenwet en werkt zonder winstoogmerk. Er zijn verschillende soorten pensioenfondsen:

Bedrijfstakpensioenfondsen
Dit is een pensioenfonds van werkgevers uit 1 bepaalde bedrijfstak. Deelname aan een bedrijfstakpensioenfonds is vaak verplicht (of door de minister van SZW verplicht gesteld).
Ondernemingspensioenfondsen
Een onderneming of instelling die niet onder een bedrijfstakpensioenfonds valt, kan zelf een pensioenfonds oprichten.
Beroepspensioenfondsen
Er zijn ook beroepspensioenregelingen. Dit zijn specifieke regelingen voor bijvoorbeeld huisartsen en medisch specialisten. Deelname aan een beroepspensioenregeling is vaak verplicht.

De werkgever kan ook in overleg met de werknemersorganisatie de pensioenregeling onderbrengen bij een verzekeringsmaatschappij.

Deelnemers aan fondsen
Aan pensioenfondsen wordt deelgenomen door werknemers die pensioen opbouwen (actieven), zij die met premie pensioenrechten opbouwden maar nu elders werken en daar al of niet pensioen opbouwen (slapers) en door gepensioneerden die op basis van hun opgebouwde pensioenrechten pensioen ontvangen (niet-actieven).

Vertegenwoordiging deelnemers in Pensioenfonds
Gepensioneerden zijn in pensioenfondsen vertegenwoordigd in het Verantwoordingsorgaan (VO). Daar vormen zij een eigen fractie naast die van de werkenden, die bij het fonds pensioenaanspraken opbouwen, en de werkgevers.

Opbouwen pensioen
Bij het berekenen van de premie (hoeveel uitgesteld loon per maand nodig is) houdt het pensioenfonds rekening met het rendement dat de ingelegde premie in de loop der tijd zal opleveren. Als vuistregel kan hierbij gebruikt worden dat het later uit te keren pensioen bestaat voor 1/3 uit gespaarde premie (‘uitgesteld loon’), 1/3 uit rendement dat is opgebouwd tijdens het werkzame leven en 1/3 uit rendement tijdens pensionering.

Uitkeren pensioenen
De meeste pensioenfondsen hebben de uitkering van pensioenen uitbesteed aan pensioenuitvoerders. Dit zijn bedrijven die voor pensioenfondsen of verzekeraars deze werkzaamheden verrichten. De grootste pensioenuitvoerders van Nederland zijn APG Groep (o.a. ABP en bpfBOUW), PGGM (PFZW), TKP (o.a. PostNL, TNT en KPN), MN (PMT, PME en Bpf Koopvaardij) en Syntrus Achmea waarbij miljoenen deelnemers zijn aangesloten.

Beleggen opgebouwde premies
Pensioenfondsen beleggen in aandelen en obligaties via externe vermogensbeheerders. Deze rapporteren de omzet per portefeuille. Het fonds monitort de transacties, maar legt geen omzetlimieten op. Het Fonds streeft een duurzame relatie na met uitbestedingspartijen, waaronder vermogensbeheerders.

Samenwerking
De belangen van 166 pensioenfondsen worden behartigd in de overkoepelende Pensioenfederatie.
Deze federatie werkt samen met de Sociale Verzekeringsbank (SVB) en het Verbond van Verzekeraars in de Stichting Pensioenregister (SPR). De taak van deze stichting is de burger inzicht en overzicht te geven in zijn of haar pensioen.

Hoogte pensioen en indexering
De SPR beheert de website Mijn Pensioen Overzicht (MPO) met de pensioenrechten die een deelnemer heeft opgebouwd bij de pensioenregeling van de werkgever. Daarnaast is op deze website te zien hoeveel AOW is opgebouwd. Maar ook de pensioenuitvoerder kan informatie verstrekken over het aanvullend pensioen.

Bundelen kleine pensioenen
Veel werknemers hebben verschillende banen gehad en daardoor verschillende pensioenen opgebouwd bij meerdere pensioenfondsen of verzekeraars. Pensioenuitvoerders kopen deze kleine pensioenen vaak voor de pensioendatum af. Omdat dit nadelig is voor de pensioenopbouw kopen pensioenuitvoerders deze kleine pensioenen niet meer af.

Pensioen Financieel Complex
De pensioenfondsen hebben in de loop der tijd een enorm vermogen opgebouwd met het uitgestelde loon en het rendement dat daarmee is gemaakt. Uit de vuistregel hierboven blijkt dat het rendement ca. 2/3 van het uitgekeerde pensioen uitmaakt. Pensioenfondsen zijn daarmee deel gaan uitmaken van de financiële wereld en worden afhankelijk van:

het werk van beleggingsadviseurs en beleggingsbemiddelaars
de bemoeienis van De Nederlandsche Bank (DNB) die dwingend voorschrijft om deels in staatsobligaties te beleggen en voor de deelnemers ongunstige rekenmethoden oplegt hoe te bepalen of fondsen aan de opgebouwde pensioenverplichtingen kunnen voldoen.
het werk van ‘handelaars in financiële ‘derivaten’ die goed verdienen aan risicoafdekking van rente- en beleggingsverliezen;
enz. enz.